زئولیت یک ماده معدنی است که عمدتاً از آلومینوسیلیکات تشکیل شده و کاربرد تجاری عمده آن در صنایع یه عنوان جاذب سطحی است. زئولیتها را در کشاورزی برای بهبود کیفیت خاک ، تهیه خوراک حیوانات و همچنین در تهیه حشره کشها بکار می‌برند.
اثرات اكولوژیكی زئولیت :
كاربرد زئولیت به خاكهای كشـاورزی باعث عدم آلودگی آبهای تحت الارضی بر اثر كودهای شیمـیایی میـگردد همـچنین عـناصر سـمی سنگین را به دام میاندازد . خصوصاً از رشد سموم بخصوص افلاتوكسین در خاك ، ساقه و برگها و محصول بدست آمده جلوگیری میكند . نتیجه این عـملكرد نه تنها باعـث تهیه محصولات كشـاورزی سالم تر و در نتیجه سـلامـت غذایی جامـعه مـی شود بلكه كاهش حضور این سموم در برگها ،ساقه ها و دانه ها و مصرف آنها توسط دامها و همچنین افزودن زئولیت به غذای حیوانات باعث تولید پروتئین سالم تر میگـردد.
كه خـود منجر به تغذیه سالـم جامـعه میشود. در ادامه ، فضـولات دامهایی كه مصـرف كننده زئولیت و عـلوفه سالم تر هسـتند از طرفی به خـودی خود از سـموم كمـتری برخوردارند ، به سـرعت سفـت و كلوخ نمـی شوند ، تخم انگـلها در آنها رشـد نمی كنند و از بـوی نامطبوع كمتری برخوردارند . كودهای همراه با زئولیت رطوبت كمتری دارند و اوره آنها به سرعت در خاك جذب نمی شوند . زئولیت این اوره را به سـرعت جذب و به نیـتروژن قابل جـذب تبدیل می نماید . لذا با استـفاده از زئولیت می توان از كود طبیعی تازه و خیس بلافاصله بهره برداری كرد . به این ترتیب زئولیت نقش خود را در چرخه اكولوژیك و سلامت محیط زیست نیز نشان میدهد .
مزایای استفاده زئولیت در خاك کشاورزی :
كاهش شوری خاك
افزایش نسبت خاكدانه های مقاوم در آب
تنظیم ph خاك و متعادل كردن آن در حد مطلوب
بهبود تهویه مطلوب خاك و تامین اكسیژن مصرفی
افزایش فعالیت های بیولوژیكی و میكروارگانیسمی
جلوگیری از شستشوی ازت خاك در اثر آبیاری و باران
شكل دهنده خاكهای كشاورزی و جلوگیری از ایجاد كلوخه
بهبود و كنترل رطوبت خاك در نتیجه اثر مثبت بر میكرو فلور خاك
افزایش بالانس نیتروژنی بویژه در خاكهای نیتروژنی ( 30-20 درصد)
جذب رطوبت های موجود در هوا و خاك و آزاد سازی تدریجی آن به خاك
بهبود كیفیت فیزیكی و شیمیایی خاك و بهبود شرایط سیستم اكولوژیك
تنظیم پتاسیم خاك و در نتیجه بهبود كیفیت گیاه و مرغوبیت میوه و مزه آن
گیری ازفرسودگی وهدر رفتن خاك به سبب قابلیت بالای جذب آب و رطوبت
كاهش اثر عناصر سمی در خاك با جذب آرسنیك ، كادمیوم ، روی ، مس و سرب و …
جلوگیری از فقیر شدن خاك از مواد اولیه به دلیل خاصیت تبادل یونی بالا و اصلاح مجدد آن
تقویت بسیار مطلوب خاكهای كشاورزی تحت كاشت گیاهان غده ای مانند سیب زمینی، پیاز و چغندر
نگهداری بلند مدت اثر كودهای شیمیایی و طبیعی و كاهش میزان شستشوی مواد غذایی موجود در خاك
تأثیر زئولیت در محصولات كشاورزی :
حامل علف كشها و آفت كش
افزایش وزن و تعداد محصولات گیاهی
افزایش تولید و مرغوبیت محصولات كشاورزی
كاهش تعداد نارس ها و كاهش ریزش شكوفه ها
افزایش شادابی، نشاط و حجم محصولات كشاورزی
افزایش مقدار، جذب و انتقال ویتامین C در میوه و گیاه
افزایش موجودی مواد معدنی مفید و مورد نیاز بدن در محصولات
بهبود كیفیت پوسته محصولات در نتیجه، افزایش توان انبارداری آنها
جلوگیری از خرابی و فساد محصولات در انبار به مدت طولانی بعد از فصل برداشت